EMDR Terapisi Nasıl Yapılır?

Özellikle erken yaşta gelişen travmalarda çocuklar duygularını ifade etmekte güçlük çekerler, duygularını sağlıklı yönetemez ve ifade edemezler. Çocuklar yaşadıkları olaylardan yaş ve gelişimsel dönem özelliklerine göre farklı şekillerde etkilenir ve farklı tepkiler verirler. Bu nedenle, bebeklerde ve erken çocukluk yıllarında gelişimsel özelliklerine uygun değerlendirme yapılması gerekmektedir. Çocuğun erken dönemde yaşadığı travmatik olay sonlansa bile anı bedensel ve duygusal hafızasında gömülmüş olarak kalmaya devam eder. Bu durum çocuğun duygu regülasyonu sağlamasını engeller ve çocuk bağlandığı kişiye yakınlık kurmada güçlük çeker ya da bağlanma nesnesi konusunda seçici davranamaz. Erken dönem travma yaşayan küçük çocuklarla EMDR çalışırken özellikle hikaye tekniği ile EMDR ve bağlanma çalışmalarının yapılması gereklidir. Özellikle 5 yaşından küçük çocuklarla çalışırken kendi çizimleri ve ifade ettikleri duyguları üzerinden ilerlemek daha etkilidir. 5 yaşından küçük çocukların bazıları ile aileyle ortak bir şekilde oluşturduğumuz hikaye tekniği üzerinden çalışırken, bazı çocuklarla kendi duygularını gösterebilecekleri şekilde bir kağıda resim çizmeleri üzerinden çalışılır. Yaşça daha büyük çocuklarda (özellikle 9 yaş ve üstü) EMDR çalışırken sekiz aşamalı geçmiş, şimdi ve geleceği içeren üç yönlü gelişimsel protokol kullanılır. Çocukların gelişimsel düzeyine göre yapılandırılmış protokol ile travmatik anı çalışılırken çocuk veya ergenden yaşadığı travmatik anılara yönelik negatif düşünce (NK), pozitif düşünce (PK), beden duyumu ve duygu alınır. Ayrıca olayın ne kadar rahatsızlık verdiği (SUD) ve pozitif düşünceye olan inançlarına dair puanlamalar (VOC) sorgulanır. Eğer çocuk 5 ile 8 yaşları arasında ise NK, PK, SUD ve VOC vermekte biraz zorlanabilir; yine de her anı için bunları sormakta fayda olabilir. Bu yaş grubundaki çocuklar duyguyu anlatmakta jest ve mimiklerini daha fazla kullanabilir, duygu ile düşünceyi karıştırabilirler. Bu nedenle, bu yaş aralığındaki çocuklarla çalışırken esnek davranmalı, çocuğun istek ve ihtiyaçlarına göre gerektiğinde çocukların gelişimsel düzeyine göre yapılandırılmış protokol gerektiğinde çizim ve resimlerle çalışılmalıdır. EMDR ile çalışan terapist çocuğun veya ergenin hayatında travmanın etkisini nasıl değerlendireceğini iyi bilmeli, bunun yanı sıra çocuğun güven duygusunu arttırmaya çalışmalı ve eğer aynı anıya yönelik ebeveynin travması varsa ebeveynin travmasını da ele alarak aileyi de emdr protokolüne dahil etmelidir. Kısacası EMDR ile çalışacak olan terapistin çocuk ve ergenler ile EMDR eğitimi almış olması zorunluluğunun yanı sıra çocuk ve ergenler ile ilgili normal gelişim bilgisine, çocuk psikopatolojisi bilgisine, bağlanma ve travma bilgisi ile psikoterapi bilgi ve becerisine sahip olması gerekir. EMDR, çocuklarda ve ergenlerde kaza, kayıp, doğal afetler veya yaşanan üzücü olayların yarattığı duygusal sorunların çözülmesinin yanı sıra yas, panik, fobiler, depresyon, anksiyete bozuklukları gibi psikiyatrik sorunların tedavisinde de kullanılabilen bir psikoterapötik yöntemdir (Farkas ve ark., 2010; Marsden, 2016; İpci ve ark., 2017; Marsden ve ark., 2018).

Kaynak

Çocukların Gözünden EMDR kitabı